آدرس جدید http://www.internationallaw.ir

عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي، اظهار داشت: بازداشت‌هاي خودسرانه مفهومي دير آشناست و هيچ جاي دنيا از بازداشت‌هاي خودسرانه مبرا نيست كما اينكه حجم اين بازداشت‌ها در كشورهاي مختلف، متفاوت است.

به گزارش خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر سيدمحمد هاشمي در همايش علمي كاربردي «وكيل، دفاع و تحقيقات مقدماتي»، اظهار داشت: موضوع حقوق بشر در جامعه بين‌المللي از ابتداي اعلاميه جهاني حقوق بشر تا معاهدات متعدد بين‌المللي، ضمن آنكه جنبه ارشادي را مورد توجه قرار داده به حقوق انساني افراد هم توجه داشته است.

وي، خاطرنشان كرد: ايجاد نهاد و تشكيلاتي كه تضمين كننده و تعيين كننده اين ارتقاي حق انساني باشد، بسيار مهم است. به طور كلي نهاد‌هايي در كميسارياي حقوق بشر تهيه شده كه اين نهاد‌ها يا بر اثر موازين حقوق بشر يا بر اساس تدابير ديگري اتخاذ شده است.

اين حقوقدان، يادآور شد: نقض حقوق بشر در بازداشت‌هاي خودسرانه در ارايه مطالب از يك سو بر امنيت قضايي تاكيد دارد و از سوي ديگر به خود بازداشت‌ها اشاره مي‌كند. از سال 1975 كميسيون حقوق بشر شاهد انواع و اقسام تجاوزات از سوي حكومت‌ها بوده است كه يكي از تدابير اتخاذ شده در اين باره گروه كميته كار بازداشت‌هاي خودسرانه است.

هاشمي، با تاكيد بر اين‌كه مفهوم بازداشت‌هاي خودسرانه مفهومي است دير آشنا، اظهار داشت: هيچ جاي دنيا از بازداشت‌هاي خودسرانه مبرا نيست و حجم اين بازداشت‌ها در كشورهاي مختلف متفاوت است.

وي، دلايل بازداشت‌هاي خودسرانه را چنين برشمرد: نخست استفاده از حقوق بنيادين تضمين شده در اسناد بين‌المللي و حقوق داخلي كشور‌ها كه در اين مورد شاهد محدوديت‌هايي هستيم، يعني افراد بنا به دلايلي كه براي دفاع از حقوق انساني خود دارند، بازداشت مي‌شوند مانند حق آزادي بيان و عقيده. دومين دليل مربوط به نگرش‌ها و برخوردهاي متفاوت در دادسرا‌هاست بدين منظور كه ساز و كار‌هاي لازم پس از دستگيري‌ها مثل تفهيم اتهام وجود نداشته باشد.

اين استاد حقوق دانشگاه، دليل سوم بازداشت‌هاي خودسرانه را چنين عنوان كرد: ممكن است افراد حتي دوره محكوميت‌شان به سر رسيده باشد اما در بازداشت به سر مي‌برند و دليل پاياني اين است كه با پاره‌اي از شيوه‌هاي خاص كه در هيچ آيين دادرسي ذكر نشده افرادي با لباس شخصي و بدون دليل، اقدام به بازداشت برخي اشخاص مي‌كنند.

وي، خاطرنشان كرد: حساسيت موضوع بازداشت‌هاي خودسرانه اقتضا كرده كه كميسيون حقوق بشر در تدارك كميته كار بازداشت‌هاي خودسرانه باشد. كميته‌ي كار بازداشت‌هاي خودسرانه يك گروه بين‌المللي است و افراد آن برخاسته از كشور‌ها هستند نه دولت‌ها. اين گروه پنج نفر عضو دارد كه براي مدت سه سال به انجام فعاليت مي‌پردازند و مسلما اين افراد مستقل و آگاه به مسائل حقوقي و قضايي هستند.

هاشمي، با بيان اين‌كه كميته كار بازداشت‌هاي خودسرانه از معدود مكان‌هايي است كه شكايت فردي را مي‌پذيرد، گفت: اين گروه كارشناسي با دريافت شكايات كه چيزي شبيه دادخواست است، موضوع را بررسي و به اطلاع دولت مورد نظر مي‌رسانند و دولت مذكور موظف از است در مدت 90 روز پاسخ قانع كننده‌اي ارايه دهد. اين گروه پس از دريافت پاسخ، آن را مورد بررسي قرار مي‌دهد.

وي، ادامه داد: موضع‌گيري‌هاي بين‌المللي بيشتر جنبه اخلاقي دارد و از اخطار و تذكر به كشورها تا گزارش آن به كميته حقوق بشر را شامل مي‌شود.

اين استاد حقوق دانشگاه، درباره‌ي اهميت كميته كار بازداشت‌هاي خودسرانه گفت: همراهي و همكاري كه در ميان كشور‌ها صورت مي‌گيرد، دولت‌ها و كشور‌ها را به اين فكر مي‌اندازد كه بيشتر در مورد همكاري‌هاي خود توجه كنند و وجود چنين نهادي مي‌تواند به پاره‌اي از بازتاب‌هاي مجموعا سازش‌كارانه منجر شود.

هاشمي، خاطرنشان كرد: يكي از اقدامات كميته‌ي كار بازداشت‌هاي خودسرانه بازديد از كشور‌هاست، براي اين امر همكاري‌ كشور‌هايي كه مورد بازديد قرار مي‌گيرند، حايز اهميت است. به عنوان مثال بازديد از زندان‌ها يكي از اقداماتي است كه اين نهاد در هنگام مراجعه به كشور‌ها انجام مي‌دهد.

وي، خاطرنشان كرد: سه سال پيش اين گروه كار وارد ايران شد كه در روز‌هاي نخست اقدامات اين نهاد به صورت مسالمت آميز انجام شد، اما با دخالت برخي اين عمل به نتيجه نرسيد.

اين حقوقدان، با بيان اينكه چهار سال است عضويت در اين نهاد را برعهده دارد، اظهار داشت: بنده به عنوان عضوي از ايران حق دخالت در مواردي كه مربوط به ايران مي‌شود را ندارم. دو مورد از پرونده‌هاي مربوط به بازداشت در ايران اكنون در اين كميته در حال بررسي است.

وي، در پايان گفت: نكته قابل توجه اين است كه آنچه در اصول و موازين ميثاق مدني، سياسي از آزادي بيان گرفته تا منع بازداشت خود سرانه و ديگر موارد، اگر به هر ترتيب بازداشت در ارتباط با تضييع حقوق مردم باشد، كميته كار بازداشت‌هاي خودسرانه وارد فعاليت مي‌شود. مفهوم بازداشت‌هاي خودسرانه بسيار وسيع است و اگر كوچك‌ترين تعرض غيرمنصفانه‌اي به ارزش‌هاي انساني در مسير تعقيب و دستگيري و بازداشت صورت گيرد، اصل خودسرانه بودن مصداق مي‌يابد.

انتهاي پيام